In het boek 'Niemand regeert' zijn de columns van Marc Chavannes gebundeld. In deze columns zet hij uiteen hoe de overheid stukje bij beetje iedere vorm van autoriteit vrijwillig heeft afgestaan, met als resultaat ministers die nergens meer over gaan en pseudo-bedrijfsmatige overheidsdiensten. Wie is er de baas in Nederland? De overheid lijkt het logische antwoord. Maar in de afgelopen twintig jaar heeft de Nederlandse overheid steeds meer taken overgedragen aan de bejubelde vrijemarktwerking. In het boek Niemand regeert, een bundeling van de columns van Marc Chavannes, wordt uiteengezet hoe de overheid stukje bij beetje iedere vorm van autoriteit vrijwillig heeft afgestaan, met als resultaat ministers die nergens meer over gaan en pseudo-bedrijfsmatige overheidsdiensten. Als correspondent in eigen land beschrijft Chavannes, journalist en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, hoe Nederland zichzelf bestuurt: met een mengsel van grootspraak en uitstel-als-oplossing.
Het idee dat de vrije markt overheidsdiensten beter, en vooral goedkoper, kan leveren dan de overheid zelf is overgewaaid uit Engeland en Amerika. Thatcher sleepte zo Engeland uit een crisis, en ook Reagan maakte goede sier met zijn economische hervormingen. Chavannes benadrukt in zijn boek hoe vreemd het is dat dit 'vermarkten' jaren later in Nederland, toch al zo anders dan Engeland en Amerika door ons onvolprezen poldermodel, klakkeloos en rigoreus ook werd ingevoerd.
Rigoreus? Ja, nogal. Gezondheidszorg, openbaar vervoer, de posterijen, energie- en watervoorziening, taxi's, alles moest eraan geloven. Ondanks voorbeelden uit het buitenland waar zulk beleid volkomen in de soep liep zoals het openbaar vervoer in Engeland. En ondanks situaties waarin vrije markt voor de burger geen merkbaar voordeel op kan leveren, zoals bij de energievoorziening. En, misschien nog wel het meest schrijnende voorbeeld, ondanks onderzoek dat uitwijst dat de zorg er kwalitatief ernstig op achteruit gaat als het het uitgangspunt van de dienstverlener rendement en winst is.
Bijkomend probleem is dat deze geprivatiseerde bedrijven niet zo vrij zijn van overheidsbemoeienis, regeltjes en inmenging als wordt voorgedaan. De vrije markt kan zo zijn werk niet doen. Als de boel vervolgens in het honderd loopt wordt niet alleen het bedrijf maar ook de minister van toepassing erop aangekeken. Deze verklaren vervolgens eensgezind dat ze hier niet over gaan. Verantwoordelijkheid is onduidelijk opgedeeld in kleine porties, niemand kan de gehele verantwoordelijkheid nog nemen, en leiding nemen is vrijwel onmogelijk geworden.
Uitloper van deze gedachte is ook het rucksichtloss verkopen van grote Nederlandse bedrijven aan het buitenland. Maar liefst 69% van aandelen in Nederlandse bedrijven is in handen van buitenlanders en daarmee horen we bij de top vijf in Europa. Waar het in andere Europese landen nog heel normaal is om te protesteren tegen de verkoop van grote bedrijven, gaat men in Nederland er kennelijk vaak vanuit dat 'het wel goed zal komen'. Chavannes waarschuwt dat het wel erg naief is om te geloven dat KLM in de handen van een Franse eigenaar net zoveel voor Nederland zal betekenen als het voorheen deed.
Andersom is meer overheidsbemoeienis vaak ook geen zegen. Dit komt tot uiting in een stortvloed aan 'leuke projectjes' en regeltjes verzonnen door ambtenaren of ministers die nog niet half aan de praktijk hebben geroken. Gratis schoolboeken voor alle kinderen! Het klinkt mooi, maar de uitvoering is een drama. Zo mag er bijvoorbeeld door een leraar alleen maar opgegeven worden over welk onderwerp het boek moet gaan:
Bron: VPRO
Geert Mak En Wessel Te Gussinklo
Carolina Lo Galbo spreekt met Geert Mak over zijn schrijverschap en over zijn boek 'Grote verwachtingen. In Europa 1919-2019'. Geert Mak duidt de recente geschiedenis ...
29-12-2019
VPRO
Josephine Rombouts En A.h.j.dautzenberg
Tjitske Mussche spreekt met Josephine Rombouts over haar boek 'Terug naar Cliffrock Castle. Belevenissen op een Schots kasteel'. De Nederlandse Josephine Rombouts klim ...
22-12-2019
VPRO
Chrétien Breukers En Paul Verhaeghe
Carolina Lo Galbo spreekt met Chrétien Breukers over zijn roman 'En in de nacht een riem'. Thomas Meerman ligt met koorts in bed, en denkt na en droomt over zij ...
15-12-2019
VPRO
Ronald Giphart En Pieter Boskma
Tjitske Mussche spreekt met Ronald Giphart over zijn roman 'Alle tijd'. Toen zes mannen begin jaren negentig besloten een bierbrouwerij te beginnen in een werfkelder i ...
08-12-2019
VPRO
Arthur Japin En Alies Pegtel
Carolina Lo Galbo spreekt met Arthur Japin over 'Geluk, een geheimtaal. Dagboeken 2008-2018'. Deze jaren in Japins leven worden bepaald door een langdurige depressie. ...
01-12-2019
VPRO
Miriam Guensberg En Kees Van Beijnum
Tjitske Mussche spreekt met Miriam Guensberg over haar boek 'Held zonder Vaderland. Mijn vader: Pools, Joods en bevrijder'. Guensberg duikt in het bewogen leven van ha ...
24-11-2019
VPRO
H.c. Ten Berge En Alma Mathijsen
Carolina Lo Galbo spreekt met dichter, prozaschrijver en vertaler H.C. ten Berge over zijn publicaties 'Notities van Nemo, verhalen en novellen' en 'De beproeving ...
17-11-2019
VPRO
Stephan Enter En Coco Schrijber
Tjitske Mussche spreekt met Stephan Enter over zijn boek 'Pastorale'. Een verhaal over een eerste, onmogelijke en onhandige verliefdheid en een poging het geluk van de ...
10-11-2019
VPRO
Henk Blanken En Frank Westerman
Carolina Lo Galbo spreekt met Frank Westerman over zijn boek 'De wereld volgens Darp. De nagalm van de Koude Oorlog sinds de val van de Muur'. Westermans ontmoetingen ...
03-11-2019
VPRO
Zvezdana Vukojevic En Pete Wu
Tjitske Mussche spreekt met Zvezdana Vukojevic over haar boek 'Op zoek naar Karadzic. Een oorlogsmisdadiger met vele gezichten'. Vukojevic sprak vriend en vijand van d ...
27-10-2019
VPRO
Tommy Wieringa
Schrijver Tommy Wieringa, o.a. bekend van 'Joe Speedboot', 'Caesarion' en 'Dit zijn de namen', vertelt over zijn nieuwste boek 'Honorair Kozak ...
27-12-2015
VPRO
Paul Damen, Jurriaan Benschop
Jeroen van Kan ontvangt Paul Damen over zijn 'Bloemen van het kwaad. Gedichten van dictators'. 'Een rozenknopje gaf zich bloot, reikte uit naar 't violet...& ...
03-07-2016
VPRO
Wessel Te Gussinklo En Robbert Welagen
Carolina Lo Galbo spreekt met schrijver Wessel te Gussinklo (1941) over zijn roman 'De Weergekeerde Bloem'. De ontmoeting met de raadselachtige jongeling Marcel verand ...
26-03-2017
VPRO
Josephine Rombouts En A.h.j.dautzenberg
Tjitske Mussche spreekt met Josephine Rombouts over haar boek 'Terug naar Cliffrock Castle. Belevenissen op een Schots kasteel'. De Nederlandse Josephine Rombouts klim ...
22-12-2019
VPRO
Boeken
De Amerikaanse schrijfster Margaux Fragoso geeft in ‘Tijger, tijger’ een ongekende inkijk in de ziel van de man die haar van haar jeugd beroofde. En historicus Wille ...
15-05-2011
VPRO
Charlotte Van Den Broeck En Ellen Deckwitz
Tjitske Mussche spreekt met Ellen Deckwitz over haar dichtbundel 'Hogere natuurkunde', waarin het verhaal wordt verteld van Nederlands-Indië, de oorlog en de gevo ...
29-09-2019
VPRO
Boeken
In de roman 'Bloedgetuigen' van de Vlaamse slavist Johan de Boose worden drie personen en hun families gevolgd tijdens de cruciale momenten van hun leven. Welke keuzes ...
03-04-2011
VPRO
Rosanne Hertzberger En Margot Vanderstraeten
Carolina Lo Galbo spreekt Margot Vanderstraeten over haar boek 'Mazzel Tov' en Rosanne Hertzberger over haar boek 'Ode aan de e-nummers'. Margot Vanderstraet ...
30-04-2017
VPRO
Richard De Nooy & Martin Michael Driessen
Schrijver Richard de Nooy over zijn nieuwe roman Zendingsdrang en een gesprek met vertaler en theatermaker Martin Michael Driessen over zijn tweede roman Vader van God. In Zendi ...
20-01-2013
VPRO
Linda Polman En Manon Uphoff
Carolina Lo Galbo spreekt met onderzoekjournaliste Linda Polman over haar boek 'Niemand wil ze hebben'. Haar verhaal over het Europese 'vluchtelingenmanagement ...
31-03-2019
VPRO